Xây dựng xã nông thôn mới nâng cao còn nhiều khó khăn

Theo lộ trình kế hoạch xây dựng nông thôn mới của tỉnh, giai đoạn 2021-2025, toàn tỉnh phấn đấu có trên 68% số xã đạt chuẩn nông thôn mới (85/124 xã), trong đó: Duy trì, giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí của 47 xã đã đạt chuẩn nông thôn mới; phấn đấu có thêm ít nhất 38 xã đạt chuẩn nông thôn mới; trên 30% xã đạt chuẩn xã nông thôn mới nâng cao và 10% số xã đạt chuẩn xã nông thôn mới kiểu mẫu trong tổng số xã đạt chuẩn nông thôn mới; nâng số tiêu chí bình quân chung toàn tỉnh trên 17 tiêu chí/xã. Nhưng đến nay, đối với các xã xây dựng nông thôn mới nâng cao còn gặp nhiều khó khăn trong thực hiện một số chỉ tiêu, tiêu chí khó trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao.

Xã Phúc Ninh xây dựng tuyến đường hoa

Theo Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 8/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới và Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025, các xã sau khi đạt chuẩn NTM phải đăng ký xây dựng xã nông thôn mới nâng cao trước khi đăng ký về đích xã nông thôn mới kiểu mẫu. Theo đó, để công nhận xã đạt chuẩn NTM nâng cao thì phải hoàn thành 19/19 tiêu chí và 75/75 chỉ tiêu, tăng 18 chỉ tiêu so với xã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021-2025. Trong Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 8/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ quy định rõ, xã đạt chuẩn NTM nâng cao phải là xã đáp ứng đầy đủ mức đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM giai đoạn 2021-2025 và hoàn thành 19 tiêu chí xã NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025, gồm: (Quy hoạch; Giao thông; Thủy lợi và phòng, chống thiên tai; Điện; Giáo dục; Văn hóa; Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn; Thông tin và Truyền thông; Nhà ở dân cư; Thu nhập; Nghèo đa chiều; Lao động; Tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn; Y tế; Hành chính công; Tiếp cận pháp luật; Môi trường; Chất lượng môi trường sống; Quốc phòng và an ninh); nhiều xã lúng túng tìm phương án thực hiện có hiệu quả Bộ tiêu chí về xây dựng nông thôn mới nâng cao, bởi đây là “bài toán khó”.

Bộ tiêu chí xây dựng NTM nâng cao giai đoạn năm 2021 - 2025 không chỉ có nhiều tiêu chí hơn mà chất lượng tiêu chí cũng được nâng cao hơn. Vì vậy các địa phương trong tỉnh đang gặp không ít khó khăn trong xây dựng NTM nâng cao. Nhiều tiêu chí nâng lên khá cao, cụ thể như: về môi trường, các địa phương không chỉ duy trì, chăm sóc cây xanh mà còn quan tâm vấn đề sạch, đẹp, quan trọng nhất là vấn đề rác thải nông thôn; chỉ tiêu mua bảo hiểm y tế phải đạt ≥95% trở lên; Tỷ lệ dân số có sổ khám chữa bệnh điện tử ≥70%, đây là tiêu chí rất khó để các địa phương hoàn thành. Mức thu nhập của người dân theo tiêu chí mới cho các xã đạt chuẩn NTM nâng cao cũng tăng lên cụ thể là năm 2022 thu nhập bình quân phải đạt ≥47 triệu đồng đối với khu vực Trung du, miền núi phía Bắc.

Đến nay hầu hết các xã xây dựng nông thôn mới nâng cao của tỉnh đều đang gặp khó khăn trong thực hiện một số chỉ tiêu, tiêu chí khó trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao như: Tiêu chí số 2 về Giao thông; Tiêu chí số 5 về giáo dục; Tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn; Tiêu chí số 17 về Môi trường; Tiêu chí số 18 về Chất lượng môi trường sống... có thể nói tiêu chí “đã khó làm lại khó giữ” chính là tiêu chí số 17 và 18.

Đoàn Thanh niên với công trình “Thắp sáng đường quê” thôn Tân Lập xã Thổ Bình, huyện Lâm Bình

Qua tìm hiểu thực tế tại một số xã trên địa bàn tỉnh, quá trình xây dựng xã NTM nâng cao, thôn nông thôn mới kiểu mẫu đều đang gặp khó khăn do thiếu nguồn kinh phí thực hiện. Trong khi đó, hầu hết các xã có điều kiện tự nhiên không thuận lợi, khó thu hút đầu tư phát triển sản xuất, dẫn đến thu nhập bình quân đầu người, đời sống của người dân không cao, nên khó huy động được nguồn lực xã hội hóa đầu tư xây dựng NTM nâng cao.

Tuy nhiên, trên tinh thần chủ động, xác định rõ những khó khăn trong quá trình xây dựng NTM, nhất là NTM nâng cao trong giai đoạn mới, các xã đăng ký xây dựng nông thôn mới nâng cao trong lộ trình giai đoạn 2021-2025 vẫn đang tích cực triển khai đồng bộ các giải pháp để thực hiện từng chỉ tiêu trên cơ sở quy định tại Quyết định số 318 ngày 8/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 479/QĐ-UBND ngày 04/8/2022 của UBND tỉnh Tuyên Quang ban hành Một số chỉ tiêu xã nông thôn mới, Một số chỉ tiêu xã nông thôn mới nâng cao tỉnh Tuyên Quang, giai đoạn 2021-2025”.

Xây dựng nông thôn mới nâng cao và tiến tới đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu là lộ trình tiếp theo của quá trình xây dựng nông thôn mới, nhằm nâng cao chất lượng các tiêu chí với mục tiêu nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân khu vực nông thôn lên một tầm cao mới ngang bằng với khu vực thành thị, tạo ra bộ mặt kinh tế - xã hội khu vực nông thôn đổi thay toàn diện, triệt để.

Thế nhưng, thực tế cho thấy, việc thực hiện mục tiêu trên của các xã nông thôn mới trên địa bàn tỉnh đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, như: Thiếu vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn; thu nhập của người dân còn thấp; tỷ lệ nghèo đa chiều còn ở mức cao… Vì vậy, trong quá tình triển khai xây dựng nông thôn mới nâng cao tiến tới xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, yêu cầu đặt ra là mỗi xã, mỗi địa phương cần thực hiện bài bản, từng bước, có trọng tâm, trọng điểm và đi vào thực chất hơn./.     

Lê Thiệu Tân/Văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh

Tin cùng chuyên mục