 Bộ mặt nông thôn ngày càng khang trang hơn nhờ phong trào NTM. |
Năm 2011, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh ban hành Nghị quyết số 02-NQ/TU về xây dựng NTM giai đoạn 2011 - 2015, định hướng đến năm 2020; đồng thời, UBND tỉnh ban hành đề án xây dựng NTM để chỉ đạo triển khai ở tất cả các xã trong tỉnh. Sau 7 năm thực hiện, chương trình xây dựng NTM của tỉnh đã đạt được nhiều kết quả tích cực, trở thành điểm sáng xây dựng NTM của cả nước.
Ngay sau khi UBND tỉnh ban hành đề án, Ban Chỉ đạo, 4 tiểu ban giúp việc và Văn phòng Điều phối xây dựng NTM tỉnh được thành lập. Cùng với sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị, mặc dù đời sống kinh tế nhiều khó khăn nhưng phong trào xây dựng NTM đã nhận được sự đồng thuận, tham gia hưởng ứng rất cao từ phía người dân.
Không phải xã điểm xây dựng NTM của tỉnh nhưng Nam Thắng (Tiền Hải, Thái Bình) đã hoàn thành 19 tiêu chí, về đích năm 2013. Năm 2011, khi triển khai xây dựng NTM, Nam Thắng là xã nội đồng với trên 90% số hộ nông dân thu nhập chủ yếu từ làm nông nghiệp nên gặp vô vàn khó khăn.
Kết quả, cuối năm 2013, Nam Thắng cơ bản hoàn thành 19/19 tiêu chí với tổng nguồn vốn huy động gần 74 tỷ đồng, trong đó nhân dân đóng góp 44 tỷ đồng (gồm góp tiền, góp đất, hiến đất, tháo dỡ các công trình, tiền con em xa quê ủng hộ).
Năm 2011, thu nhập bình quân đầu người của xã chỉ đạt 12,7 triệu đồng, đến khi hoàn thành xây dựng NTM năm 2013 đã tăng lên 23,36 triệu đồng. Hiện nay, địa phương luôn chú trọng duy trì và nâng cao các tiêu chí, trong đó ưu tiên thực hiện tiêu chí tổ chức sản xuất, nâng cao thu nhập, giảm tỷ lệ hộ nghèo. Đến nay, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 36,3 triệu đồng/năm.
Không chỉ Nam Thắng, những cách làm hay, kinh nghiệm sáng tạo trong xây dựng NTM ở các địa phương trong tỉnh đã góp phần đẩy nhanh kết quả NTM của huyện, của tỉnh.
Cuối năm 2015, Hưng Hà là huyện đầu tiên của tỉnh về đích NTM trong niềm tự hào của Đảng bộ và nhân dân nơi đây. Thời kỳ đầu triển khai xây dựng NTM, Hưng Hà cũng gặp nhiều thách thức lớn nhưng huyện đã biết khơi dậy và phát huy niềm tự hào của mỗi cán bộ, đảng viên và người dân về một vùng quê giàu truyền thống yêu nước, cách mạng, từ đó tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức, hành động của mỗi người.
Nghị quyết số 05-NQ/ĐH ngày 25/9/2015 Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX đề ra mục tiêu đến năm 2020 toàn tỉnh có 75% trở lên số xã đạt tiêu chí NTM, các xã còn lại đạt 15 tiêu chí trở lên.
Tuy nhiên, đứng trước những khó khăn, thách thức mới, tiến độ xây dựng NTM đang có dấu hiệu chững lại, nếu không có sự vào cuộc quyết liệt thì rất khó về đích đúng kế hoạch. Điều này đòi hỏi phải có những giải pháp căn cơ, tháo gỡ “nút thắt”.
Với mục tiêu xây dựng NTM để nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân; có kết cấu hạ tầng - xã hội phù hợp; tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả các tiêu chí NTM; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý; cơ cấu lại nông nghiệp gắn với phát triển kinh tế nông thôn và xây dựng NTM; gắn phát triển nông thôn với đô thị; xã hội nông thôn dân chủ, bình đẳng, ổn định; môi trường sinh thái được bảo vệ; quốc phòng và an ninh, trật tự được giữ vững. Để đạt được mục tiêu đề ra, nhiệm vụ của các địa phương sẽ nặng nề hơn.
Hơn thế, đứng trước yêu cầu ngày càng cao, đòi hỏi chính quyền cơ sở cần có cái nhìn khách quan hơn về thực tế, đưa ra các giải pháp mang tính chiến lược, huy động tối đa các nguồn lực chứ không phải thực hiện những mục tiêu trước mắt, mang tính chủ quan như thời gian qua.
Hoàn thành đã khó, việc giữ vững và phát triển các tiêu chí NTM còn khó hơn nhiều, đặc biệt là những tiêu chí có sự điều chỉnh tăng theo từng năm như thu nhập, môi trường... Đây là nỗi lo chung của những xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM.
Các xã NTM cần thường xuyên rà soát; tiếp tục củng cố, nâng cao tiêu chí; xây dựng kế hoạch, lộ trình giải quyết dứt điểm nợ xây dựng cơ bản; phát huy kết quả đạt được, khắc phục những hạn chế, thiếu sót; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh phát triển sản xuất, tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng NTM bền vững trên cơ sở đẩy mạnh hợp tác, liên kết, ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ để sản xuất theo chuỗi, gắn sản xuất với thị trường tiêu thụ, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và giá trị gia tăng.
Năm 2018, tỉnh Thái Bình có 14 xã NTM được công nhận đạt chuẩn năm 2013 phải xét công nhận lại. Hầu hết các tiêu chí khi thẩm định, công nhận ở các xã đều bảo đảm về chất lượng, tuy nhiên vẫn còn tình trạng “nợ” chỉ tiêu, một số tiêu chí chất lượng chưa cao.
Do vậy, việc củng cố các tiêu chí là đòi hỏi cũng như thách thức lớn đối với những xã đã đạt chuẩn. Các địa phương cần tập trung chỉ đạo tổ chức phát triển sản xuất, nâng cao đời sống nhân dân; ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ cao hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp, hộ sản xuất thuê đất và người dân cho thuê đất nông nghiệp để sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung, thực hiện các giải pháp tích tụ ruộng đất để sản xuất hàng hóa quy mô lớn.
Tăng cường đào tạo nghề, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn. Làm tốt công tác quản lý, bảo trì đường giao thông nông thôn phù hợp với điều kiện của từng địa phương và từng tuyến đường; kiểm tra kịp thời phát hiện những hư hỏng để thực hiện công tác bảo trì, sửa chữa...