Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và PTNT, Văn phòng Điều phối NTM tỉnh thăm xưởng chế biến chè Shan tuyết của HTX Sơn Trà, xã Hồng Thái

Hồng Thái là xã nằm ở phía Đông của huyện Na Hang, cách thị trấn Na Hang 47 km, toàn xã có 7 thôn, 316 hộ và hơn 1.600 nhân khẩu. Trên địa bàn xã có 2 HTX đang hoạt động với ngành nghề chính là sản xuất rau an toàn của HTX Tân Hợp và sản xuất, chế biến chè của HTX Sơn Trà.

Cây chè Shan tuyết ở xã Hồng Thái sinh trưởng ở độ cao trên 1.000m so với mặt nước biển, khí hậu trong lành. Chè Shan tuyết có búp to, dưới lá chè có phủ một lớp lông tơ mịn, màu trắng xám nên người dân gọi là chè tuyết hoặc chè Shan tuyết. Sản phẩm chè có đặc trưng rất khác biệt, không nơi nào có được.

Đến thăm xưởng chế biến chè Shan tuyết của HTX Sơn Trà, tại thôn Hồng Ba, xã Hồng Thái, ông Đặng Ngọc Phố, Phó Giám đốc Hợp tác xã cho biết, những năm 2015, 2016 trở về trước, cây chè được trồng trên địa bàn xã Hồng Thái như là thứ cây phủ xanh đất trồng, đồi trọc. Búp, ngọn chè được bà con thu hái mang về chỉ để cho gia đình dùng, mang tính tự cấp. Sau một thời gian lên mảnh đất này lập nghiệp, tôi nhận thấy đây là đặc sản của địa phương, sẽ giúp xóa đói giảm nghèo cho đồng bào nơi đấy nếu được đầu tư và có hướng phát triển phù hợp. Để thực hiện, tôi đã tìm đến các cơ sở chè lâu năm tại Thái Nguyên, Hà Nội để học hỏi. Cũng thời gian này tôi đã mời những chuyên gia từ Hiệp hội chè về địa phương để đào tạo kỹ thuật, hướng dẫn bà con nhân dân cách trồng, chăm sóc cây chè, thu hoạch chè sao cho đúng để cây chè luôn đạt sản lượng cao nhất.

Sau khi nắm được những kỹ thuật từ thu hái, chế biến, tôi đã đầu tư nhập máy móc từ Đài Loan về với mục đích kiểm soát tốt nhiệt độ, thời gian, để cho ra sản phẩm chè chất lượng tốt nhất. Mỗi mẻ chè thu hoạch đều kiểm tra kỹ từng búp, thành phẩm làm ra đều pha uống thử, nước chè phải có màu xanh, hương vị thơm của lá, mà không được pha bất kỳ hợp chất nào mới được đưa ra thị trường. Khi chè “sạch” được khách hàng đón nhận, tôi đã đề nghị phòng, ban chuyên môn của huyện hỗ trợ về thiết kế mẫu mã sản phẩm, kiểm định chất lượng để đưa ra thị trường.

Thành viên Hợp tác xã Sơn Trà đang sơ chế chè Shan tuyết

Để phát triển bền vững sản phẩm chè Shan tuyết cũng như góp phần phát triển kinh tế của các hộ gia đình ở địa phương, đầu năm 2018 tôi đã vận động 8 hộ gia đình có trồng và sản xuất chè thành lập HTX Sơn Trà. Đến nay đã kết nạp thêm 22 hộ, nâng tổng số số thành viên HTX lên 30 hộ.

Hiện diện tích vùng nguyên liệu chè của HTX Sơn Trà tại xã Hồng Thái là 64 ha, năm 2018 HTX bán ra thị trường hơn 6 tấn chè thành phẩm với giá từ 500 nghìn đến 1,5 triệu đồng/kg tùy từng loại, doanh thu của HTX năm 2018 đạt hơn 900 triệu đồng. Tính đến hết tháng 9/2019, HTX đã thu hoạch trên 38,5 tấn chè tươi và theo kế hoạch đề ra đến hết năm 2019 sẽ bán ra thị trường 10 tấn chè thành phẩm. Xác định cây chè Shan là cây có giá trị kinh tế cao, là cây chủ lực của địa phương, HTX Sơn Trà cũng đã tập trung nâng cao chất lượng hướng tới sản phẩm chè hữu cơ để nâng cao giá trị sản phẩm và góp phần tăng thu nhập cho bà con nông dân. Trong thời gian qua, HTX Sơn Trà đã triển khai thu mua chè búp tươi với giá từ 15.000đ đến 50.000 đồng/kg. Nhận thấy tiềm năng giá trị của cây chè Shan tuyết, trong đầu năm 2019, đã có 30 hộ trong thôn Nà Mụ, Pắc Khoang, xã Hồng Thái đăng ký trồng mới 30 ha cây chè để thay thế diện tích trồng ngô từ bao đời nay.

Điều đặc biệt làm ra sản phẩm chè Shan tuyết của HTX Sơn Trà là “ba không”: không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật; không pha chế, ướp hương liệu và không bón phân vô cơ. Chè Shan tuyết đã trở thành đặc sản nổi tiếng và được chọn làm quà cấp quốc gia.

Ông Đặng Ngọc Phố, PGĐ HTX Sơn Trà (ngoài cùng bên trái) đang giới thiệu về chè Shan tuyết tại Hội nghị Tổng kết 10 năm Chương trình xây dựng NTM của tỉnh

Ông Chẩu Trung Kiên, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Na Hang cho biết, hiệu quả từ cây chè Shan tuyết đã khẳng định hướng đi đúng trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế của xã Hồng Thái nói riêng và huyện Na Hang nói chung. Cây chè Shan tuyết không chỉ giúp phủ xanh đất trống đồi núi trọc, phòng chống thiên tai mà còn đóng vai trò quan trọng trong chương trình giảm nghèo nâng cao đời sống cho các hộ dân miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số của huyện. Hiện huyện đang khuyến khích các xã có điều kiện đất đai, khí hậu phù hợp mở rộng diện tích bằng giống chè Shan tuyết, cũng như xây dựng thương hiệu cho các xã có diện tích chè lớn, đồng thời góp phần hoàn thành các tiêu chí trong sự nghiệp xây dựng nông thôn mới./.