Trong số 19 tiêu chí xã NTM, tiêu chí số 17 về môi trường và an toàn thực phẩm là tiêu chí khó, cần nhiều nguồn lực và biện pháp chỉ đạo. Tuy nhiên, nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác BVMT, nên ngay từ năm đầu triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Nam Định đã ban hành Nghị quyết số 15-NQ/TU ngày 22/12/2011 về tăng cường công tác BVMT trên địa bàn tỉnh, phát động Cuộc vận động "Xây dựng môi trường nông thôn xanh, sạch, đẹp" và phong trào "Nhà sạch, vườn xanh, đường, sông không rác". Các cấp, các ngành, đoàn thể tập trung vào triển khai thực hiện Nghị quyết; tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia giữ gìn, đảm bảo vệ sinh môi trường… Đến nay, Nam Định đã có 100% xã đạt chuẩn tiêu chí môi trường và an toàn thực phẩm.

Nam Định là địa phương thực hiện tốt phong trào xây dựng, chỉnh trang cảnh quan, BVMT ở khu công cộng và khu dân cư

Cùng với việc chỉ đạo các cấp, ngành, địa phương củng cố chất lượng nội dung môi trường trong Bộ tiêu chí xã NTM giai đoạn 2016 - 2020, UBND tỉnh Nam Định cũng chú trọng chất lượng cảnh quan, môi trường nông thôn theo Bộ tiêu chí xã NTM nâng cao giai đoạn 2018-2020; đồng thời chỉ đạo xây dựng các mô hình NTM kiểu mẫu về cảnh quan, môi trường với các nội dung, nhiệm vụ cụ thể của hộ gia đình, thôn, xóm, khu dân cư và cấp xã.

Xác định BVMT, tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp là nhiệm vụ chung của toàn xã hội nên tỉnh Nam Định giao Sở tài nguyên và Môi trường chủ trì, tăng cường phối hợp với các cấp, các ngành, đoàn thể trong công tác bảo vệ tài nguyên môi trường. Theo đó, Sở Tài nguyên và Môi trường Nam Định đã ký kết chương trình phối hợp hành động bảo vệ tài nguyên môi trường với các tổ chức chính trị, đoàn thể của tỉnh. Các huyện, thành phố, các xã của tỉnh thường xuyên phát động phong trào xây dựng, chỉnh trang cảnh quan, BVMT xanh, sạch, đẹp ở khu công cộng và khu dân cư. Đồng thời, phát động, tổ chức các hoạt động BVMT. Nhiều địa phương trong tỉnh đã vận động doanh nghiệp đầu tư xã hội hóa cải tạo, nâng cấp các khu xử lý rác thải trở thành khu xử lý rác thải thân thiện với môi trường, gắn với tổ chức thu gom, phân loại rác thải. Các cơ sở sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh đều thực hiện tốt việc lập phương án BVMT và ký cam kết BVMT hàng năm với chính quyền cơ sở. Đến nay, số cơ sở sản xuất, kinh doanh trên địa bàn nông thôn đạt tiêu chuẩn môi trường 96%; tình trạng xả thải trực tiếp ra môi trường được hạn chế.

Trên toàn tỉnh có 209/209 xã đã thành lập tổ đội thu gom rác thải sinh hoạt, tỷ lệ thu gom đạt 88% lượng rác thải. Rác thải được thu gom và xử lý tập trung dưới hai hình thức chủ yếu là chôn lấp hợp vệ sinh và đốt bằng lò đốt rác thải tập trung. Tỉnh Nam Định đang tiếp tục chỉ đạo các huyện, thành phố nghiên cứu xây dựng các khu xử lý rác thải cấp huyện hoặc liên huyện theo công nghệ thân thiện với môi trường.

Tuy nhiên, do sản xuất nông nghiệp trên địa bàn vẫn còn nhỏ, lẻ, manh mún theo quy mô hộ nông dân, chăn nuôi nông hộ; cùng với việc lạm dụng phân hóa học, thuốc bảo vệ thực vật... nên còn nhiều thách thức với môi trường nông thôn. Vì vậy, để giải quyết vấn đề này, thời gian tới, tỉnh cần nghiên cứu làm sao vừa có quỹ đất để di dời các cơ sở sản xuất, vừa có nguồn lực hỗ trợ. Bên cạnh đó, tỉnh cần tiếp tục tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật BVMT; xây dựng mô hình điểm để tuyên truyền, nhân rộng; thường xuyên đôn đốc, kiểm tra thực hiện các quy định về BVMT ở nông thôn, các làng nghề, khu, cụm công nghiệp và nơi công cộng, gắn với chế tài xử lý nghiêm minh. Hàng năm, mỗi ngành, mỗi địa phương, khu công nghiệp, làng nghề cần có chương trình, kế hoạch cụ thể về BVMT…

Nam Định hiện có 112 khu xử lý rác thải theo công nghệ lò đốt đạt tiêu chuẩn vệ sinh môi trường và an toàn. Tỉnh đang tiếp tục chỉ đạo các huyện, thành phố nghiên cứu xây dựng khu xử lý rác thải cấp huyện hoặc liên huyện theo công nghệ thân thiện với môi trường.