Tuyến kênh mương được kiên cố bằng phương pháp truyền thống tại xã Lưỡng Vượng, TP Tuyên Quang

 Giai đoạn 1999-2012, với phương châm “Nhân dân làm, nhà nước hỗ trợ” theo Nghị quyết số 21-NQ/TU ngày 16/12/1998 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã chỉ rõ “Huy động mọi nguồn lực: vốn vay ngân hàng, nhân dân đóng góp, vốn các dự án, nguồn thu thủy lợi phí... để kiên cố hóa toàn bộ hệ thống kênh mương, sửa chữa, nâng cấp các công trình thủy lợi vừa và nhỏ”. Theo đó, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 100/QĐ-UB ngày 05/02/1999 quy định tạm thời về quản lý và sử dụng kinh phí Nhà nước hỗ trợ bằng xi măng để kiên cố kênh mương thủy lợi, trong đó Nhà nước hỗ trợ xi măng, nhân dân đóng góp cát, sỏi, ngày công... để kiên cố hóa hệ thống kênh mương các công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh. Kết quả thực hiện giai đoạn 1999-2012 toàn tỉnh đã kiên cố hóa được 2.057 km kênh mương đổ tại chỗ, tạo ra cơ sở hạ tầng kỹ thuật thủy lợi quan trọng phục vụ sản xuất nông nghiệp, góp phần thâm canh tăng năng suất cây trồng.

Giai đoạn 2013-2015, việc thực hiện cứng hoá kênh mương theo Chương trình xây dựng nông thôn mới với phương châm “Nhân dân làm, nhà nước hỗ trợ” tiếp tục được thực hiện theo Nghị quyết 20/NQ-HĐND ngày 13/12/2012 của Hội đồng nhân dân tỉnh, trong đó mức hỗ trợ để kiên cố hóa kênh mương là 100% xi măng và 20 triệu đồng/km, phần còn lại do nhân dân đóng góp, nhưng kết quả thực hiện trong 3 năm từ 2013-2015, toàn tỉnh kiên cố hóa được 48,4km kênh mương đổ tại chỗ. Quá trình thực hiện kiên cố hóa kênh mương từ năm 2015 trở về trước có nhiều tồn tại, chất lượng công trình không đảm bảo do vật liệu (đá, cát, sỏi, cốp pha) nhiều địa phương lấy tại chỗ nên không đảm bảo được chất lượng; việc quản lý chất lượng trong quá trình thi công còn khó khăn, hạn chế, nhiều công trình thi công sai quy trình kỹ thuật dẫn đến không đảm bảo yêu cầu về mỹ thuật, kỹ thuật, chất lượng. Công tác sửa chữa các hư hỏng, rò rỉ phức tạp, tốn kém và khó khắc phục; Khi quy hoạch đồng ruộng thay đổi hoặc điều chỉnh tuyến kênh thì phải phá bỏ không tận dụng lại được...

Để triển khai kiên cố hoá kênh mương địa bàn tỉnh giai đoạn 2016-2025 đạt hiệu quả, đảm bảo chất lượng kênh kiên cố được bền vững, đáp ứng mục tiêu, nhiệm vụ Tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, tỉnh đã chỉ đạo triển khai thực hiện thí điểm cứng hoá kênh mương bằng cấu kiện kênh bê tông thành mỏng đúc sẵn mặt cắt parabol Mác 500 tại xã Đại Phú, huyện Sơn Dương và xã Khuôn Hà, huyện Lâm Bình, để làm cơ sở đánh giá, rút kinh nghiệm để triển khai rộng khắp trên địa bàn toàn tỉnh. Sau khi đánh giá kết quả thí điểm, nhận thấy việc kiên cố hóa kênh mương bằng cấu kiện bê tông thành mỏng đúc sẵn đã tăng lưu lượng dẫn nước khoảng 10-12%, ít xảy ra hiện tượng rò rỉ, thất thoát nước trong kênh, dễ dàng nạo vét bùn đất bồi lắng lòng kênh hơn các loại kênh có mặt cắt khác; quá trình quản lý khai thác thuận tiện, khi quy hoạch lại đồng ruộng hoặc điều chỉnh thay đổi tuyến kênh có thể tháo ra, di chuyển và lắp đặt lại vị trí khác thuận lợi, dễ dàng… Hội đồng nhân dân tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 03/2016/NQ-HĐND ngày 13/7/2016, trong đó Nhà nước hỗ trợ 100% cấu kiện kênh bê tông thành mỏng đúc sẵn và chi phí vận chuyển, bốc xếp cấu kiện đến trung tâm xã; nhân dân đóng góp nhân công, vật liệu phụ để trực tiếp thi công kiên cố các tuyến kênh có diện tích phục vụ tưới từ 2 ha trở lên.

Tuyến kênh mương được kiên cố bằng cấu kiện bê tông đúc sẵn ở thôn Thăng Long, xã An Tường, TP Tuyên Quang

Để thực hiện Nghị quyết số 03, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 232/QĐ-UBND phê duyệt Đề án kiên cố hóa kê nh mương giai đoạn 2016-2025 với nội dung thực hiện kiên cố hóa kênh mương bằng cấu kiện kênh bê tông thành mỏng đúc sẵn lắp ghép trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang. Kết quả thực hiện Đề án kiên cố hóa kênh mương trong 04 năm (2016-2019) toàn tỉnh cung ứng hoàn thành 784,84/780km kênh mương bằng cấu kiện kênh bê tông đúc sẵn, đạt 100,6% mục tiêu Đề án kiên cố hóa kênh mương giai đoạn I (2016-2020), sớm hơn 01 năm so với mục tiêu của Đề án. Nâng tổng số kênh được kiên cố hóa toàn tỉnh lên 2.691,8 km /3.608,3km, đạt74,6%.

Để có kết quả quan trọng như vậy, tỉnh đã làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, thông báo rộng rãi cho nhân dân để nhân dân nắm được chủ trương, mục đích, hiệu quả của chương trình và phương thức thực hiện, nhằm tạo nên sự đồng thuận và tích cực hưởng ứng tham gia. Đồng thời tuyên truyền, phổ biến kinh nghiệm triển khai thực hiện qua tham quan học tập thực tế tại các địa phương thực hiện tốt. Đồng thời ban hành chính sách hỗ trợ phù hợp với nhu cầu của người dân và điều kiện thực tế của địa phương, phù hợp với khả năng huy động nguồn lực và theo phương châm “Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ”với tinh thần dân chủ, tự nguyện./.