Xã Sơn Phú (Định Hóa) đã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao từ năm 2023. Trong ảnh: Các thành viên HTX Dịch vụ nông nghiệp Phú Đạt, xã Sơn Phú, thu hái chè sản xuất theo quy trình an toàn. Ảnh: Công Sơn

Trong chuyến công tác về nguồn ATK Định Hóa (Thái Nguyên) dự Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc (tháng 11-2021), Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã nhấn mạnh chủ trương tập trung các nguồn lực hỗ trợ và chỉ đạo sớm xây dựng huyện Định Hóa đạt chuẩn NTM vào năm 2023. Đây là nhiệm vụ hết sức khó khăn bởi đến hết năm 2021, huyện mới có 11 xã về đích NTM, 11 xã còn lại chưa hoàn thành và chưa có xã nào đạt chuẩn NTM nâng cao; thị trấn Chợ Chu cũng chưa đạt chuẩn đô thị văn minh.

Để hoàn thành mục tiêu quan trọng này, tranh thủ sự hỗ trợ, giúp đỡ của các bộ, ngành Trung ương, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo huyện Định Hóa xây dựng và ban hành Đề án xây dựng huyện đạt chuẩn NTM vào năm 2023. UBND tỉnh quyết định thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng huyện Định Hóa đạt chuẩn NTM vào năm 2023, do đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban.

Các thành viên Ban Chỉ đạo được phân công nhiệm vụ cụ thể để phối hợp, hỗ trợ huyện và các xã trên địa bàn hoàn thành các chỉ tiêu, tiêu chí; phân công thủ trưởng các sở, ngành của tỉnh trực tiếp hỗ trợ, giúp đỡ các xã của huyện sớm đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao.

Bên cạnh đó, Ban Chỉ đạo cũng thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện để kịp thời tháo gỡ, khó khăn, vướng mắc ở cơ sở; phối hợp hiệu quả với các bộ, ngành Trung ương và doanh nghiệp trong việc vận động, tiếp nhận và sử dụng hiệu quả các nguồn hỗ trợ.

Ông Nguyễn Minh Tú, Chủ tịch UBND huyện Định Hóa, chia sẻ: Định Hóa xác định xây dựng NTM là nhiệm trọng tâm, xuyên suốt của cấp ủy, chính quyền và cả hệ thông chính trị. Để tổ chức thực hiện theo đúng lộ trình đề ra, huyện đã triển khai rà soát, đánh giá từng tiêu chí và từng giai đoạn để ban hành các chương trình, đề án, kế hoạch xây dựng đạt chuẩn NTM. Cùng với đó, UBND huyện phát động phong trào thi đua “Định Hóa chung sức xây dựng NTM”, được các cơ quan, đơn vị, các xã, thị trấn, người dân và doanh nghiệp hưởng ứng, đồng thuận rất cao.

Người dân xóm Nà Chát (xã Linh Thông, Định Hóa) góp sức làm đường bê tông. Ảnh: T.L

Một trong những tiêu chí quan trọng trong xây dựng NTM của Định Hóa là cơ sở hạ tầng. Từ năm 2011 đến nay, huyện đã huy động được 900 tỷ đồng; nhân dân đối ứng ngày công, hiến đất để cải tạo nâng cấp gần 828km đường giao thông.

Đến nay, có 91% chiều dài các tuyến đường nông thôn trên địa bàn được bê tông, nhựa hóa (tăng 84,5% so với năm 2011); 100% các tuyến đường liên xã được nhựa hóa, đổ bê tông; 317km chiều dài các tuyến đường trục xóm được đổ bê tông, đạt 95%.

Đối với tiêu chí thủy lợi, toàn huyện có 213 công trình thủy lợi, trong đó 180 công trình do huyện quản lý. Giai đoạn 2011-2023, cơ quan chức năng đã đầu tư xây dựng, nâng cấp 15 hồ chứa nước, 58 đập dâng, 13 trạm bơm và kiên cố hóa 158km kênh mương, đảm bảo chủ động nước tưới, tiêu cho 80% diện tích đất nông nghiệp.

Về hệ thống điện lưới quốc gia, giai đoạn 2011-2023, ngành Điện đã đầu tư xây mới, nâng cấp 72 trạm biến áp và 188km đường dây truyền tải điện. Đến nay, có 24.499/24.509 hộ dân được sử dụng điện lưới Quốc gia (đạt tỷ lệ 99,96%).

Đối với tiêu chí giáo dục, huyện đầu tư xây dựng mới 427 phòng học, sửa chữa 497 phòng học và phòng chức năng, với tổng kinh phí 468 tỷ đồng.

Đẩy mạnh trồng rừng, chế biến lâm sản là một trong những giải pháp giảm nghèo được huyện Định Hóa quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ nhân dân thực hiện.

Một trong những tiêu chí khó nhất khi thực hiện NTM ở các xã trên địa bàn Định Hóa là cơ sở vật chất văn hóa. Hầu hết nhà văn hóa của các xóm đều không đạt, chật hẹp, xuống cấp. Tuy nhiên, nhờ nỗ lực của chính quyền và người dân, trong đó Nhà nước hỗ trợ 200 triệu đồng/nhà văn hóa và xi măng, người dân đối ứng tiền để xây dựng. Đến nay, toàn huyện có 216/216 nhà văn hóa xóm được đầu tư xây dựng mới, sửa chữa đạt chuẩn.

Đơn cử với xã Lam Vỹ, đến hết năm 2021, địa phương này mới đạt 11/19 tiêu chí NTM. Trong đó có tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa, với 9/10 nhà văn hóa xóm không đạt chuẩn. Nhưng trong 2 năm 2022 và 2023, nhờ hỗ trợ của Nhà nước và đóng góp của nhân dân, toàn xã đã xây dựng 8 nhà văn hóa mới và sửa chữa 1 công trình (mỗi nhà văn hóa xóm có giá trị 500-600 triệu đồng).

Đặc thù của huyện Định Hóa có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số chiếm gần 70% dân số, tỷ lệ hộ nghèo còn cao. Khi bắt tay vào thực hiện Chương trình xây dựng NTM, địa phương đã triển khai hỗ trợ xây dựng gần 2.750 căn nhà. Riêng trong năm 2022 và 2023, bằng các nguồn lực hỗ trợ, huyện đã xây dựng được 1.029 ngôi nhà. Đến nay, có 22.087/22.509 nhà ở đạt tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng, không còn nhà dột nát. Năm 2023, thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn đạt 42 triệu đồng/người/năm, riêng xã Sơn Phú đạt gần 55,1 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều giảm xuống còn 7,88%...

Với sự vào cuộc tích cực, khẩn trương của cả hệ thống chính trị, sự hỗ trợ đặc biệt quan trọng của các bộ, ngành Trung ương, của tỉnh và các doanh nghiệp, đến hết năm 2023, huyện Định Hóa đã có 22/22 xã đạt chuẩn NTM, trong đó có 3 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (chiếm 13,6%, vượt chỉ tiêu so với quy định), 1 thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh (đạt điều kiện theo quy định).

Như vậy, Định Hóa đạt yêu cầu về huyện NTM so với Quyết định số 320/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ... Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, vùng quê giàu truyền thống cách mạng này đã gặt hái "quả ngọt", đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được cải thiện, nâng cao.