Kim Quan là xã chiến khu cách mạng, nơi đây có nhiều di tích lịch sử cách mạng (ATK Kim Quan), là nơi ở và làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tổng Bí thư Trường Chinh, Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng, Văn phòng Trung ương Đảng và một số cơ quan khác của Đảng, Chính phủ. Trong kháng chiến chống thực dân pháp xâm lược, giai đoạn từ cuối năm 1953 đến tháng 8 năm 1954, trong thời gian ở Kim Quan, Đảng, Chính phủ và Bác Hồ đã có nhiều quyết sách quan trọng đưa cuộc kháng chiến của dân tộc ta đến thắng lợi hoàn toàn.

Là xã đặc biệt khó khăn của huyện Yên Sơn, khởi đầu triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới từ năm 2011, đời sống kinh tế của xã Kim Quan còn rất nhiều khó khăn, thu nhập bình quân đầu người chỉ đạt 7,5 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo chiếm 69,3%. Đánh giá hiện trạng chỉ đạt 3/19 tiêu chí xã nông thôn mới (Y tế; Hệ thống tổ chức chính trị, xã hội; An ninh trật tự xã hội).

Với sự hỗ trợ của các bộ, ban, ngành Trung ương, đặc biệt là sự giúp đỡ tích cực của Ban Tổ chức Trung ương, các nhà tài trợ và sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành từ tỉnh đến huyện, xã Kim Quan đã chủ động xây dựng kế hoạch, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các tập thể, cá nhân và lựa chọn nội dung xây dựng nông thôn mới theo thứ tự ưu tiên với các giải pháp cụ thể, sát thực tế; lựa chọn tiêu chí người dân có thể tự tổ chức thực hiện để tuyên truyền, vận động nhân dân, phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo của người dân trong tham gia xây dựng nông thôn mới. Tập trung thực hiện hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân thông qua việc huy động, lồng ghép các nguồn lực từ các chương trình, dự án, nguồn vốn vận động từ các nhà tài trợ để thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, phát huy lợi thế của từng thôn trên địa bàn xã....

Với nhiều giải pháp được triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt, cùng sự vào cuộc chủ động, sáng tạo, tích cực của người dân, hết năm 2019, xã Kim Quan đã hoàn thành 19/19 tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới và được Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định công nhận đạt chuẩn xã nông thôn mới. Về Kim Quan hôm nay điều dễ nhận thấy và cảm nhận được là diện mạo nông thôn đã có nhiều thay đổi rõ rệt: 100% đường trục xã, đường ngõ xóm, đường nội đồng đã được cứng hóa; hệ thống thủy lợi đáp ứng nhu cầu phát triển sản xuất nông lâm nghiệp, thủy sản; 3/3 trường học trên địa bàn đều đạt chuẩn quốc gia, đáp ứng yêu cầu dạy và học của giáo viên, học sinh; 7/7 thôn đều có nhà văn hóa khang trang, với đầy đủ các trang thiết bị phụ trợ; trụ sở Ủy ban nhân dân xã, cơ sở vật chất văn hóa xã được đầu tư xây dựng, tạo điều kiện cho nhân dân đến giao dịch thuận lợi và tổ chức các sự kiện chính trị văn hóa - xã hội trên địa bàn; công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân được quan tâm thực hiện tốt, xã đạt chuẩn quốc gia về y tế; môi trường địa phương xanh - sạch - đẹp - an toàn; hệ thống chính trị xã trong sạch vững mạnh, an ninh trật tự được đảm bảo.

Nhận thức xây dựng nông thôn có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Kim Quan luôn xác định, gần 10 năm nỗ lực phấn đấu để đạt chuẩn xã nông thôn mới là cả một quá trình gian nan, vất vả, khó khăn, song để duy trì bền vững các tiêu chí xã nông thôn mới là nhiệm vụ còn khó khăn hơn rất nhiều. Để giữ vững các tiêu chí nông thôn mới đã đạt được, tiếp tục phấn đấu đạt chuẩn xã nông thôn mới nâng cao, xã Kim Quan đã chủ động xây dựng kế hoạch duy trì và nâng cao chất lượng 19 tiêu chí nông thôn mới để phấn đấu đạt các tiêu chí theo Bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao trong năm 2022.

Đồng thời tập trung phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa; đẩy mạnh việc áp dụng khoa học kỹ thuật, gắn sản xuất với thị trường, nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả; xây dựng và tham gia chuỗi liên kết từ sản xuất đến chế biến, tiêu thụ nông sản gắn với thực hiện Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”, trong đó tập trung vào chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nhất là phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh. Tổ chức thực hiện tốt các cơ chế chính sách về hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp kinh tế nông thôn của Trung ương, của tỉnh nhằm khai thác thế mạnh về trồng rừng (chú trọng phát triển rừng theo tiêu chuẩn FSC,...), sản xuất chè đặc sản (phát triển vùng chuyên cảnh sản xuất chè đặc sản tại thôn Khuôn Hẻ, xây dựng nhãn hiệu Chè đặc sản Ngọc Thúy Khuôn Hẻ,...), phát triển chăn nuôi gà (chăn nuôi gà đen, tiến tới xây dựng thương hiệu “Gà đen Kim Quan”,...) và chăn nuôi đại gia súc (nhân rộng các mô hình chăn nuôi trâu, bò vỗ béo,... tại các hộ gia đình theo hướng liên kết từ khâu chăm sóc đến tiêu thụ với Hợp tác xã Nông nghiệp cao Tiến Thành),...

Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Phong trào thi đua “Tuyên Quang chung sức xây dựng nông thôn mới” gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, giữ gìn môi trường xanh - sạch - đẹp. Nâng cao hiệu quả hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, giữ gìn, phát huy bản sắc và những truyền thống văn hóa tốt đẹp của địa phương. Phát huy truyền thống đoàn kết, đổi mới sáng tạo, xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh; tiếp tục lãnh đạo nhân dân giữ vững và phát huy những thành quả xây dựng nông thôn mới trên địa bàn.

Có thể thấy, từ một xã đặc biệt khó khăn, trải qua chặng đường gần 10 năm thực hiện xây dựng nông thôn mới, đến nay diện mạo nông thôn xã Kim Quan đã có nhiều thay đổi rõ rệt, đường làng, ngõ xóm sáng, xanh, sạch đẹp, cơ sở hạ tầng, điện, đường, trường, trạm được kiên cố hóa khang trang, hiện đại, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng cao (không còn nhà tạm, nhà dột nát; tỷ lệ hộ nghèo còn 7,96%; thu nhập bình quân đầu người đạt 39,2 triệu đồng/người/năm 2020; 100% người trong độ tuổi lao động có việc làm thường xuyên). Kết quả đó thể hiện tinh thần đoàn kết, phát huy truyền thống quê hương cách mạng, chủ động, sáng tạo của toàn hệ thống chính trị và người dân trong công cuộc xây dựng quê hương Kim Quan ngày một phát triển. Tin tưởng Kim Quan sẽ tiếp tục nỗ lực, cố gắng để năm 2022 phấn đấu hoàn thành đạt chuẩn xã nông thôn mới nâng cao và tiếp tục hướng tới mục tiêu đạt chuẩn xã nông thôn mới kiểu mẫu trong thời gian tiếp theo./.